پاورپوینت کامل و جامع با عنوان ریاضیات و کاربرد آن در مدیریت 2 در 750 اسلاید وبا فرمت pptx
ریاضیات یا ریاضی را بیشتر دانش بررسی کمیتها و ساختارها و فضا و دگرگونی (تغییر) تعریف میکنند. دیدگاه دیگری ریاضی را دانشی میداند که در آن با استدلال منطقی از اصول و تعریفها به نتایج دقیق و جدیدی میرسیم (دیدگاههای دیگری نیز درفلسفه ریاضیات بیان شدهاست). با اینکه ریاضیات از علوم طبیعی بهشمار نمیرود، ولی ساختارهای ویژهای که ریاضیدانان میپژوهند بیشتر از دانشهای طبیعی بهویژه فیزیک سرچشمه میگیرند و در فضایی جدا از طبیعت و محضگونه گسترش پیدا میکنند، بهطوری که علوم طبیعی برای حل مسائل خود به ریاضی بازمیگردند تا جوابشان را با آن مقایسه و بررسی کنند.
علوم طبیعی، مهندسی، اقتصاد و پزشکی بسیار به ریاضیات تکیه دارد ولی ریاضیدانان گاه به دلایل صرفاً ریاضی (و نه کاربردی) به تعریف و بررسی برخی ساختارها میپردازند.
تاریخچه
مصریان باستان، بیش از ۵ هزار سال پیش، برای اندازهگیری و نقشهبرداری زمین و ساختن اهرام با دقت بسیار بالا، از حساب و هندسه استفاده میکردند. علم حساب با اعداد و محاسبه سر و کار دارد. در حساب، چهار عمل اصلی عبارتند از: جمع، تفریق، ضرب و تقسیم. هندسه علم مطالعه خطها، زاویهها، شکلها، و حجمها است. یونانیهایی چون اقلیدس، حدود ۲۵۰۰ سال قبل، بیشتر قوانین اصلی هندسه (قضایای هندسه) را تعیین کردند. جبر نوعی خلاصهنویسی ریاضیات است که در آن برای نشان دادن کمّیتهای نامعلوم، از علائمی چون x و y استفاده میشود. این علم را نیز دانشمندان ایرانی، حدود ۱۲۰۰ سال قبل توسعه دادند. حساب، هندسه و جبر، پایههای ریاضیات هستند.
ریاضیات نوعی زبان علمی است. مهندسان، فیزیکدانان، و سایر دانشمندان، همگی از ریاضیات در کارهایشان استفاده میکنند. سایر کارشناسان که به مطالعه اعداد، کمّیتها، شکلها و فضا بهشکل محض علاقه دارند، ریاضیات محض (غیرکاربردی) را به کار میگیرند. نظریه اعداد که شامل مطالعه اعداد درست و نحوه عمل آنهاست، شاخهای از ریاضیات محض بهشمار میآید. در دنیای جدید، ریاضیات یکی از عناصر کلیدی علوم الکترونیک و رایانه بهشمار میرود.
وقتی که مقادیر متوالی به یک متغیر نسبت داده میشود، و آن متغیر بینهایت به عدد ثابتی نزدیک شود، به طوری که اختلاف آنها از مقدار ثابت به هر اندازه کوچک قابل انتخاب باشد، این مقدار ثابت را حد همه مقادیر متغیر میگویند. به عبارت دیگر: فرض کنید در تابع f مقدار متغیر به یک عدد ثابت به نام a میل کند (یعنی به آن نزدیک شود ولی به آن نرسد) آنگاه اگر مقدار تابع آن، به عددی ثابت به نام L میل کند، L حد تابع f در نقطهٔ a خواهد بود گرچه a میتواند در دامنهٔ تابع وجود نداشته باشد.
کاربرد مفهوم حد در ریاضی در توصیف مقداری است که یک تابع یا دنباله به آن نزدیک میشود، هنگامی که ورودی آن تابع یا شمارندهٔ آن دنباله به یک مقدار مشخص نزدیک میشود. حد یک مفهوم اساسی در حساب دیفرانسیل و انتگرال و در حالت کلی در آنالیز ریاضی است و در تعریف پیوستگی، مشتق و انتگرال کاربرد دارد. موضوع حد، به منظور بیان رفتار یک تابع میپردازد و میتواند رفتار آن را در نقاط روی صفحه یا در بی نهایت هم ارزیابی کند.
مشتق ایدهٔ اصلی حساب دیفرانسیل، بخش اول آنالیز ریاضی است که نرخ لحظهای (یا نقطهای) تغییرات تابع را نشان میدهد. مشتق نیز، نظیر انتگرال، از مسئلهای در هندسه، یعنی یافتن خط مماس در یک نقطه از منحنی ناشی شدهاست.
مفهوم مشتق تا اوائل قرن ۱۷ میلادی، یعنی تا قبل از آنکه ریاضیدان فرانسوی، پییر دو فرما به تعیین اکسترممهای چند تابع خاص دست بزند، تنظیم نشده بود. فرما دریافت که خطوط مماس، در نقاطی که منحنی ماکزیمم یا مینیمم دارد، باید افقی باشد. از اینرو به نظرش رسید که مسئلهٔ تعیین نقاطاکسترمم تابع، به حل مسئلهٔ دیگر، یعنی یافتن مماسهای افقی مربوط میشود، تلاش برای حل این مسئلهٔ کلیتر بود که فرما را به کشف برخی از ایدههای مقدماتی مفهوم مشتق هدایت کرد.
در نگاه نخست اینطور به نظر میرسید که بین مسئلهٔ یافتن مساحت سطح زیر یک نمودار و موضوع تعیین خط مماس بر منحنی در یک نقطه رابطهای وجود ندارد، اما اولین کسی که دریافت این دو مفهومِ به ظاهر دور از هم، در واقع ارتباط نسبتاً نزدیکی با هم دارند آیزاک بارو معلم آیزاک نیوتون بودهاست.
اما مفهوم مشتق به شکل امروزی آن، نخستین بار در سال ۱۶۶۶ میلادی توسط نیوتون و به فاصلهٔ چند سال بعد از او، توسط گوتفرید لایب نیتس، مستقل از یکدیگر پدید آمد. این دو دانشمند در ادامهٔ کار خود، باز هم به طور مستقل، بخش دوم آنالیز ریاضی یعنی حساب انتگرال را عرضه کردند که اساس آن بر عمل انتگرالگیری قرار دارد.
نیوتون از شیوهٔ استدلال سینماتیک و با دیدگاه فیزیکی به بررسی مشتق پرداخته و از آن برای بدست آوردن سرعت لحظهای استفاده میکرد. اما لایب نیتس با دیدگاهی هندسی، از مشتق برای بدست آوردن ضریب زاویهٔ مماس در منحنیها استفاده میکرد. هر یک از این دو دانشمند نمادهای جداگانهای را برای نشان دادن مشتق به کار میبردند.
پیشرفت حساب دیفرانسیل و انتگرال در دوران بعد به آگوستین لویی کوشی، برنارد ریمان و برادران برنولی، یعنی ژاکوب و یوهان، مربوط میشود. گیوم لوپیتال (به فرانسوی: Guillaume de lHôpital)، دانشمند فرانسوی، در سال ۱۶۹۶ نخستین کتاب درسی مربوط به آنالیز ریاضی را با نام «آنالیز بینهایت کوچکها برای بررسی منحنیها» منتشر کرد که در واقع خلاصهای از درسهایی بود که یوهان برنولی به عنوان معلم برای او نوشته بود. در این کتاب، قاعدهٔ رفع ابهام در حد، با استفاده از مشتق نیز آمده که به قاعدهٔ هوپیتال مشهور است ولی در واقع متعلق به یوهان برنولی بودهاست.
اَنتِگرال (به انگلیسی: Integral) مقدار مشترک ممکن زیرینهٔ مجموعهای ریمانی و زبرینهٔ مجموعهای ریمانی یک تابع حقیقی در بازهٔ مفروض است. انتگرال از مفاهیم اساسی در ریاضیات است که در کنار مشتق دو عملگر اصلی حساب دیفرانسیل و انتگرال را تشکیل میدهند.
ماتریس به آرایشی مستطیلی شکل از اعداد یا عبارات ریاضی که بصورت سطر و ستون شکل یافته گفته میشود. به طوری که میتوان گفت که هر ستون یا هر سطر یک ماتریس، یک بردار را تشکیل میدهد. هر یک از عناصر ماتریس دَرایه خوانده میشود.
فهرست مطالب:
فصل اول: انتگرال
مقدمه
انتگرال نامعین
تعریف
قضیه
نتیجه
تعریف
رابطه بین مشتقگیری و انتگرال گیری
ویژگی های انتگرال نامعین
دستورهای انتگرال گیری
مثال ها
روش های انتگرال گیری
قاعده زنجیری برای انتگرال گیری
انتگرال گیری به روش جز به جز
انتگرال گیری به روش کسرهای جزیی
کسر مجازی و حقیقی
انتگرال توابع گویا
تجزیه تابع گویا به حاصل جمع کسرهای جزیی
مثال ها
انتگرال معین
مقدمه
مساحت یک ناحیه
تعریف
رابطه بین انتگرال معین و نامعین
قضیه اساسی حساب دیفرانسیل و انتگرال
خواص انتگرال معین
و...
فصل دوم: ماتریس
مقدمه
تعریف
نمایش ماتریس
ماتریس سطری
ماتریس ستونی
ماتریس مربع
قطر اصلی
تساوی دو ماتریس
جمع دو ماتریس
ضرب عدد در ماتریس
قرینه ماتریس
ضرب دو ماتریس
مثال ها
ترانهاده ماتریس
ماتریس متقارن
ماتریس شبه متقارن
ماتریس قطری
ماتریس اسکالر
ماتریس متعامد
ماتریس بالا مثلثی
ماتریس پایین مثلثی
دترمینان
کهاد
همسازه یا کوفاکتور
خواص دترمینان
ماتریس منفرد و نامنفرد
وارون ماتریس
اعمال سطری مقدماتی
و...
فصل سوم: دستگاه معادلات خطی و توابع خطی
مقدمه
دستگاه معدلات خطی
تعریف
معادله ماتریسی دستگاه
روش حذفی گاوس
مثال ها
قضیه
دستور کرامر
مثال
دستگاه همگن
دستگاه غیرهمگن
استقلال و وابستگی خطی
مثال ها
رتبه یک ماتریس
مثال ها
خواص رتبه ماتریس
توابع خطی
تابع صفر
مثال ها
و...
فصل چهارم: توابع چند متغیره
مقدمه
تعریف
توابع چند متغیره
حد و پیوستگی توابع چند متغیره
تعریف
قضیه ها
مثال ها
خواص حد توابع چند متغیره
مشتق های جزیی
مثال ها
مشتق های جزیی مراتب بالاتر
مثال ها
دیفرانسیل کل و مشتق گیری ضمنی
قاعده زنجیره ای برای توابع چند متغیره
مشتقگیری ضمنی
مشتقهای جزیی توابع ضمنی
مثال ها
ماکسیمم و مینیمم توابع دو متغیره
ماکسیمم مطلق
مینیمم مطلق
ماکسیمم نسبی
مینیمم نسبی
اکسترمم های نسبی
مثال ها
آزمون مشتق دوم
ماکسیمم و مینیمم توابع چند متغیره با محدودی
و...
فصل پنجم: معادلات دیفرانسیل
مقدمه
آشنایی با معادلات دیفرانسیل
دیفرانسیل معمولی مرتبه nام
حل معادله دیفرانسیل
جواب عمومی
مسئله با مقادیر اولیه
جواب خصوصی
و...
به همراه بیش از 300 مثال حل شده و جدول انتگرال ها.
ریاضیات یا ریاضی را بیشتر دانش بررسی کمیتها و ساختارها و فضا و دگرگونی (تغییر) تعریف میکنند. دیدگاه دیگری ریاضی را دانشی میداند که در آن با استدلال منطقی از اصول و تعریفها به نتایج دقیق و جدیدی میرسیم (دیدگاههای دیگری نیز درفلسفه ریاضیات بیان شدهاست). با اینکه ریاضیات از علوم طبیعی بهشمار نمیرود، ولی ساختارهای ویژهای که ریاضیدانان میپژوهند بیشتر از دانشهای طبیعی بهویژه فیزیک سرچشمه میگیرند و در فضایی جدا از طبیعت و محضگونه گسترش پیدا میکنند، بهطوری که علوم طبیعی برای حل مسائل خود به ریاضی بازمیگردند تا جوابشان را با آن مقایسه و بررسی کنند.
علوم طبیعی، مهندسی، اقتصاد و پزشکی بسیار به ریاضیات تکیه دارد ولی ریاضیدانان گاه به دلایل صرفاً ریاضی (و نه کاربردی) به تعریف و بررسی برخی ساختارها میپردازند.
تاریخچه
مصریان باستان، بیش از ۵ هزار سال پیش، برای اندازهگیری و نقشهبرداری زمین و ساختن اهرام با دقت بسیار بالا، از حساب و هندسه استفاده میکردند. علم حساب با اعداد و محاسبه سر و کار دارد. در حساب، چهار عمل اصلی عبارتند از: جمع، تفریق، ضرب و تقسیم. هندسه علم مطالعه خطها، زاویهها، شکلها، و حجمها است. یونانیهایی چون اقلیدس، حدود ۲۵۰۰ سال قبل، بیشتر قوانین اصلی هندسه (قضایای هندسه) را تعیین کردند. جبر نوعی خلاصهنویسی ریاضیات است که در آن برای نشان دادن کمّیتهای نامعلوم، از علائمی چون x و y استفاده میشود. این علم را نیز دانشمندان ایرانی، حدود ۱۲۰۰ سال قبل توسعه دادند. حساب، هندسه و جبر، پایههای ریاضیات هستند.
ریاضیات نوعی زبان علمی است. مهندسان، فیزیکدانان، و سایر دانشمندان، همگی از ریاضیات در کارهایشان استفاده میکنند. سایر کارشناسان که به مطالعه اعداد، کمّیتها، شکلها و فضا بهشکل محض علاقه دارند، ریاضیات محض (غیرکاربردی) را به کار میگیرند. نظریه اعداد که شامل مطالعه اعداد درست و نحوه عمل آنهاست، شاخهای از ریاضیات محض بهشمار میآید. در دنیای جدید، ریاضیات یکی از عناصر کلیدی علوم الکترونیک و رایانه بهشمار میرود.
وقتی که مقادیر متوالی به یک متغیر نسبت داده میشود، و آن متغیر بینهایت به عدد ثابتی نزدیک شود، به طوری که اختلاف آنها از مقدار ثابت به هر اندازه کوچک قابل انتخاب باشد، این مقدار ثابت را حد همه مقادیر متغیر میگویند. به عبارت دیگر: فرض کنید در تابع f مقدار متغیر به یک عدد ثابت به نام a میل کند (یعنی به آن نزدیک شود ولی به آن نرسد) آنگاه اگر مقدار تابع آن، به عددی ثابت به نام L میل کند، L حد تابع f در نقطهٔ a خواهد بود گرچه a میتواند در دامنهٔ تابع وجود نداشته باشد.
کاربرد مفهوم حد در ریاضی در توصیف مقداری است که یک تابع یا دنباله به آن نزدیک میشود، هنگامی که ورودی آن تابع یا شمارندهٔ آن دنباله به یک مقدار مشخص نزدیک میشود. حد یک مفهوم اساسی در حساب دیفرانسیل و انتگرال و در حالت کلی در آنالیز ریاضی است و در تعریف پیوستگی، مشتق و انتگرال کاربرد دارد. موضوع حد، به منظور بیان رفتار یک تابع میپردازد و میتواند رفتار آن را در نقاط روی صفحه یا در بی نهایت هم ارزیابی کند.
مشتق ایدهٔ اصلی حساب دیفرانسیل، بخش اول آنالیز ریاضی است که نرخ لحظهای (یا نقطهای) تغییرات تابع را نشان میدهد. مشتق نیز، نظیر انتگرال، از مسئلهای در هندسه، یعنی یافتن خط مماس در یک نقطه از منحنی ناشی شدهاست.
مفهوم مشتق تا اوائل قرن ۱۷ میلادی، یعنی تا قبل از آنکه ریاضیدان فرانسوی، پییر دو فرما به تعیین اکسترممهای چند تابع خاص دست بزند، تنظیم نشده بود. فرما دریافت که خطوط مماس، در نقاطی که منحنی ماکزیمم یا مینیمم دارد، باید افقی باشد. از اینرو به نظرش رسید که مسئلهٔ تعیین نقاطاکسترمم تابع، به حل مسئلهٔ دیگر، یعنی یافتن مماسهای افقی مربوط میشود، تلاش برای حل این مسئلهٔ کلیتر بود که فرما را به کشف برخی از ایدههای مقدماتی مفهوم مشتق هدایت کرد.
در نگاه نخست اینطور به نظر میرسید که بین مسئلهٔ یافتن مساحت سطح زیر یک نمودار و موضوع تعیین خط مماس بر منحنی در یک نقطه رابطهای وجود ندارد، اما اولین کسی که دریافت این دو مفهومِ به ظاهر دور از هم، در واقع ارتباط نسبتاً نزدیکی با هم دارند آیزاک بارو معلم آیزاک نیوتون بودهاست.
اما مفهوم مشتق به شکل امروزی آن، نخستین بار در سال ۱۶۶۶ میلادی توسط نیوتون و به فاصلهٔ چند سال بعد از او، توسط گوتفرید لایب نیتس، مستقل از یکدیگر پدید آمد. این دو دانشمند در ادامهٔ کار خود، باز هم به طور مستقل، بخش دوم آنالیز ریاضی یعنی حساب انتگرال را عرضه کردند که اساس آن بر عمل انتگرالگیری قرار دارد.
نیوتون از شیوهٔ استدلال سینماتیک و با دیدگاه فیزیکی به بررسی مشتق پرداخته و از آن برای بدست آوردن سرعت لحظهای استفاده میکرد. اما لایب نیتس با دیدگاهی هندسی، از مشتق برای بدست آوردن ضریب زاویهٔ مماس در منحنیها استفاده میکرد. هر یک از این دو دانشمند نمادهای جداگانهای را برای نشان دادن مشتق به کار میبردند.
پیشرفت حساب دیفرانسیل و انتگرال در دوران بعد به آگوستین لویی کوشی، برنارد ریمان و برادران برنولی، یعنی ژاکوب و یوهان، مربوط میشود. گیوم لوپیتال (به فرانسوی: Guillaume de lHôpital)، دانشمند فرانسوی، در سال ۱۶۹۶ نخستین کتاب درسی مربوط به آنالیز ریاضی را با نام «آنالیز بینهایت کوچکها برای بررسی منحنیها» منتشر کرد که در واقع خلاصهای از درسهایی بود که یوهان برنولی به عنوان معلم برای او نوشته بود. در این کتاب، قاعدهٔ رفع ابهام در حد، با استفاده از مشتق نیز آمده که به قاعدهٔ هوپیتال مشهور است ولی در واقع متعلق به یوهان برنولی بودهاست.
اَنتِگرال (به انگلیسی: Integral) مقدار مشترک ممکن زیرینهٔ مجموعهای ریمانی و زبرینهٔ مجموعهای ریمانی یک تابع حقیقی در بازهٔ مفروض است. انتگرال از مفاهیم اساسی در ریاضیات است که در کنار مشتق دو عملگر اصلی حساب دیفرانسیل و انتگرال را تشکیل میدهند.
ماتریس به آرایشی مستطیلی شکل از اعداد یا عبارات ریاضی که بصورت سطر و ستون شکل یافته گفته میشود. به طوری که میتوان گفت که هر ستون یا هر سطر یک ماتریس، یک بردار را تشکیل میدهد. هر یک از عناصر ماتریس دَرایه خوانده میشود.
فهرست مطالب:
فصل اول: انتگرال
مقدمه
انتگرال نامعین
تعریف
قضیه
نتیجه
تعریف
رابطه بین مشتقگیری و انتگرال گیری
ویژگی های انتگرال نامعین
دستورهای انتگرال گیری
مثال ها
روش های انتگرال گیری
قاعده زنجیری برای انتگرال گیری
انتگرال گیری به روش جز به جز
انتگرال گیری به روش کسرهای جزیی
کسر مجازی و حقیقی
انتگرال توابع گویا
تجزیه تابع گویا به حاصل جمع کسرهای جزیی
مثال ها
انتگرال معین
مقدمه
مساحت یک ناحیه
تعریف
رابطه بین انتگرال معین و نامعین
قضیه اساسی حساب دیفرانسیل و انتگرال
خواص انتگرال معین
و...
فصل دوم: ماتریس
مقدمه
تعریف
نمایش ماتریس
ماتریس سطری
ماتریس ستونی
ماتریس مربع
قطر اصلی
تساوی دو ماتریس
جمع دو ماتریس
ضرب عدد در ماتریس
قرینه ماتریس
ضرب دو ماتریس
مثال ها
ترانهاده ماتریس
ماتریس متقارن
ماتریس شبه متقارن
ماتریس قطری
ماتریس اسکالر
ماتریس متعامد
ماتریس بالا مثلثی
ماتریس پایین مثلثی
دترمینان
کهاد
همسازه یا کوفاکتور
خواص دترمینان
ماتریس منفرد و نامنفرد
وارون ماتریس
اعمال سطری مقدماتی
و...
فصل سوم: دستگاه معادلات خطی و توابع خطی
مقدمه
دستگاه معدلات خطی
تعریف
معادله ماتریسی دستگاه
روش حذفی گاوس
مثال ها
قضیه
دستور کرامر
مثال
دستگاه همگن
دستگاه غیرهمگن
استقلال و وابستگی خطی
مثال ها
رتبه یک ماتریس
مثال ها
خواص رتبه ماتریس
توابع خطی
تابع صفر
مثال ها
و...
فصل چهارم: توابع چند متغیره
مقدمه
تعریف
توابع چند متغیره
حد و پیوستگی توابع چند متغیره
تعریف
قضیه ها
مثال ها
خواص حد توابع چند متغیره
مشتق های جزیی
مثال ها
مشتق های جزیی مراتب بالاتر
مثال ها
دیفرانسیل کل و مشتق گیری ضمنی
قاعده زنجیره ای برای توابع چند متغیره
مشتقگیری ضمنی
مشتقهای جزیی توابع ضمنی
مثال ها
ماکسیمم و مینیمم توابع دو متغیره
ماکسیمم مطلق
مینیمم مطلق
ماکسیمم نسبی
مینیمم نسبی
اکسترمم های نسبی
مثال ها
آزمون مشتق دوم
ماکسیمم و مینیمم توابع چند متغیره با محدودی
و...
فصل پنجم: معادلات دیفرانسیل
مقدمه
آشنایی با معادلات دیفرانسیل
دیفرانسیل معمولی مرتبه nام
حل معادله دیفرانسیل
جواب عمومی
مسئله با مقادیر اولیه
جواب خصوصی
و...
به همراه بیش از 300 مثال حل شده و جدول انتگرال ها.