كشاورزی وزراعت در ایران بدون توجه به تأمین آب مورد نیازگیاهان میسرنیست. بنابراین بایستی برنامه ریزی صحیح برای آن بخصوص درشرایط خشكسالی صورت گیرد. برنامه ریزی صحیح مستلزم محاسبه دقیق نیاز آبی گیاهان می‌باشد. براساس روش‌های موجود مبنای محاسبات نیاز آبی گیاهان ، تبخیرـ تعرق مرجع و ضرائب گیاهی است. تبخیر ـ تعرق مرجع توسط لایسیمتر اندازه گیری می‌شود و برای سادگی كار می‌توان آنرا با توجه به نوع منطقه از روش‌های تجربی نیز تخمین زد. ضرائب گیاهی نیز از مطا لعات لایسیمتر قابل  محاسبه است. این ضرائب تابعی از عوامل مختلفی از جمله اقلیم می‌باشد. بنابراین بایستی درهر منطقه ای با دقت برای هرمحصولی محاسبه شود. (19) برای محاسبه و برآورد مقدارتبخیر ـ تعرق سازمان خوار باروكشاورزی ملل و متحد«FAO » تقسیم بندی زیر را منظور نموده است:
اندازه گیری مستقیم تبخیر ـ تعرق به وسیله لایسیمتر
اندازه گیری مستقیم تبخیر بوسیله تشتك یا تبخیر سنج
فرمول‌های تجر بی
روشهای آئرودینامیك
روش تراز انرژی(5)
بعضی از روشها فقط جنبه تحقیقاتی داشته تا بتوانند فرایند‌های انتقالی بخار آب را بهتر و عمیق تر بررسی نمایند.برخی دیگر به جهت نیاز در برنامه‌های روزانه كشاورزی بكار می‌روند. ولی دقت و اصالت روش‌های تحقیقاتی را ندارد. به هر حال برای عملیات روزانه درمزارع می‌توان از روشهایی كه نتیجه آنها بیش از ده درصد با مقدار واقعی تبخیر ـ تعرق متفاوت نباشد استفاده نمود.

هدف از انجام این طرح بدست آوردن ضرایب گیاهی و تعیین نیاز آبی سیب زمینی دراستانهای خراسان و سمنان می‌باشد كه بوسیله لایسیمتر زهكش دار  در دانشكده كشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد انجام شده است. در مورد لایسیمتر و نحوه عملكرد آن و روابط تجربی بكار رفته دراین طرح درفصل بعدی توضیح داده می‌شود.
1-2اهمیت كشت سیب زمینی
سیب زمینی یكی از  مهمترین منابع در تغذیه انسان است. این محصول در جهان از نظر اهمیت غذائی مقام پنجم بعداز گندم، برنج، ذرت و جو دارد.(11) بانگاهی به سی سال آینده، سازمان خوار بار كشاورزی (FAO) بر آورد كرده كه برای تغذیه جمعیت جهان به 60 در صد غذای بیشتری نیاز است(12) و از آنجا كه سیب زمینی از نظر ارزش غذائی با تولید متوسط 2/2 تن یكی از اقلام محصولات غذایی مهم میباشد بنابراین باید با برنامه ریزی صحیح كشاورزی ، كه یكی از را هكار‌های آن بدست آوردن دقیق نیاز آبی این محصول است، باعث افزایش تولید آن در سطح جهان گردید. امید است این تحقیق راه گشایی برای آیندگان درمسائل مدیریت آبیاری باشد. بیشترین سطح زیر كشت این محصول مربوط به اروپائیان است كه عملكردی بالغ بر 16 تن درهكتار را دارا می‌باشند.(جدول 1-1) بطوریكه در این جدول مشاهده می‌شود حدود 43 درصد كل سیب‌زمینی جهان در اروپا تولید می‌شود
1-1مقدمه....................................................................................................................................... 2
1-2اهمیت كشت سیب زمینی............................................................................................................. 3
1-3 اهمیت سیب زمینی در ایران......................................................................................................... 4
1-4 منطقه مورد مطالعه..................................................................................................................... 5
1-4-1 استان خراسان.................................................................................................................... 5
1-4-2 استان سمنان...................................................................................................................... 7
2-1 سابقه تحقیقات در زمینه تبخیر -تعرق........................................................................................... 10
2-2 عوامل موثر بر تبخیر و تعرق......................................................................................................... 18
2-2-1  عوامل هواشناسی.............................................................................................................. 18
2-2-2  فاكتورهای گیاهی.............................................................................................................. 18
2-2-3  شرایط محیطی و مدیریتی.................................................................................................. 19
2-3 روش سازمان خواربار و كشاورزی ملل متحد (  FAO )...................................................................... 19
2-4  روش فائو – پنمن- مانتیس........................................................................................................ 20
2-4-1  تعیین گرمای نهان تبخیر (  l  ).......................................................................................... 21
2 -4-2 تعیین شیب منحنی فشار بخار (D)....................................................................................... 21
2-4-3  تعیین ضریب رطوبتی (g ).................................................................................................. 22
2-4-4  تعیین فشار بخار اشباع (ea )............................................................................................... 22
2-4-5 تعیین فشار واقعی بخار (ed )................................................................................................ 22
2-4-6 تعیین مقدار تابش برون زمینی(Ra )..................................................................................... 23
2-4-7  تعداد ساعات رو شنایی(N)................................................................................................. 24
2-4-8 تابش خالص(Rn )............................................................................................................. 24
2-4-9  شار گرما به داخل خاك(G)................................................................................................ 25
2-4-10 سرعت باد در ارتفاع 2 متری.............................................................................................. 25
2-5 لایسیمتر................................................................................................................................. 25
2-6 تارخچه ساخت لایسیمتر............................................................................................................. 26
2-7 انواع لایسیمتر:......................................................................................................................... 28
2-7-1 لایسیمتر زهكشدار............................................................................................................. 28
2-7-2  لایسیمتر وزنی................................................................................................................. 29
2-7-2-1  لایسیمتر‌های وزنی هیدرولیك.......................................................................................... 30
2-11-2-2 میكرو لایسیمتر‌های وزنی .............................................................................................. 32
2-8 طبقه بندی لایسیمترها از نظر ساختمانی........................................................................................ 35
2-8-1 لایسیمترهای با خاك دست نخورده....................................................................................... 35
2-8-2 لایسیمتر‌های با خاك دست خورده........................................................................................ 36
2-8-3 لایسیمترهای قیفی ابر مایر .................................................................................................. 36
3-1 محل انجام طرح........................................................................................................................ 38
3-2 معرفی طرح و نحوه ساخت لایسیمتر.............................................................................................. 38
3-3 تهیه بستر و نحوه كشت.............................................................................................................. 39
3-4 محاسبهَ ضریب گیاهی................................................................................................................ 40
3-5 انتخاب روش مناسب برآورد تبخیر-تعرق......................................................................................... 42
3-6 پهنه بندی نیاز آبی سیب زمینی.................................................................................................... 43
4-1 بافت خاك............................................................................................................................... 45
4-2 اندازه گیری پتانسیل آب در گیاه................................................................................................... 45
4-3 محاسبه ضریب گیاهی (kc) سیب زمینی....................................................................................... 45
4-4 محاسبه تبخیر ـ تعرق و تحلیلهای آماری......................................................................................... 46
4-5 پهنه بندی نیازآبی گیاه سیب زمینی............................................................................................... 46
4-6 بحث در مورد نتایج.................................................................................................................... 47
4-7 نتیجه گیری............................................................................................................................. 48
4-8 پیشنهادات.............................................................................................................................. 48
منابع و ماخذ.................................................................................................................................. 84